Nhà đầu tư khi tham gia bất cứ thị trường nào cũng cần hiểu rõ các phương thức để có thể tiến hành giao dịch. Cụ thể ở đây là các phương thức giao dịch hàng hóa bao gồm: giao dịch hô giá công khai, giao dịch điện tử, giao dịch thuật toán. Nắm được nhu cầu tìm hiểu chi tiết về các phương thức giao dịch hàng hóa của các nhà đầu tư, đội ngũ SACT đã biên dịch lại cuốn sách “Kiến thức cơ bản về giao dịch hàng hóa”. Mong rằng đây sẽ là nguồn tham khảo hữu ích cho các nhà đầu tư.
Phương thức giao dịch Hô giá công khai (Open outcry)
Hô giá công khai (tiếng Anh: open outcry) là một phương thức giao dịch truyền thống, trong đó các nhà giao dịch trên sàn sử dụng kết hợp cử chỉ tay và lời nói để truyền đạt thông tin, đưa ra đề nghị và xác nhận giao dịch. Hình thức này thường diễn ra tại các hố giao dịch (trading pit) – khu vực đặc biệt trên sàn giao dịch, nơi các giao dịch được thực hiện trực tiếp.
Trong quá trình hô giá, khi một người đưa ra mức giá bán và một người khác chấp nhận mua ở mức giá đó, hợp đồng sẽ được hình thành. Phương thức giao dịch này hoạt động tương tự một cuộc đấu giá, tạo môi trường cạnh tranh giữa các bên nhằm khớp lệnh, giúp thị trường minh bạch và quá trình xác lập giá diễn ra công bằng. Khác với giao dịch qua thị trường phi tập trung (OTC) – nơi thỏa thuận diễn ra kín đáo giữa hai bên, hô giá công khai cho phép giao dịch được thực hiện bất kỳ lúc nào giữa những người tham gia trên sàn.
Phương thức giao dịch điện tử
Tuy hô giá công khai từng là phương pháp giao dịch chủ đạo trong thế kỉ trước, nhưng hiện nay hầu hết các sàn giao dịch đều đã sử dụng hệ thống giao dịch điện tử. Như hiện nay Sở giao dịch hàng hóa kim loại London LME vẫn sử dụng hố giao dịch nhưng đã có sự bổ sung các công cụ điện tử và bảng giá cải tiến để giúp việc giao dịch trở nên dễ dàng hơn. (Đọc thêm về các Sở giao dịch trên thế giới tại đây)
Những hệ thống tự động này giúp làm giảm chi phí, cải thiện tốc độ thực hiện lệnh và tạo ra một môi trường khó bị thao túng hơn, cũng như giảm thiểu sai sót có thể xảy ra trong quá trình giao dịch tần suất và áp lực cao hỗn loạn tạo ra. Ngoài ra, điều đó còn giúp tổng hợp thông tin trở nên dễ dàng hơn.
Một số nhà giao dịch chuyên nghiệp phàn nàn rằng phương pháp giao dịch điện tử không thể hiện được những thông tin vô hình mà những người giao dịch tại hố thường dựa vào đó để đưa ra quyết định. Ví dụ như giao dịch điện tử là phương pháp giao dịch không thể hiện được dự định và động lực của người mua và người bán.
Phương thức giao dịch thuật toán
Giao dịch thuật toán (Algorithmic Trading) là phương pháp giao dịch thực hiện lệnh mua bán chứng khoán thông qua các chương trình máy tính được lập trình sẵn, dựa trên các biến số như giá, thời điểm và khối lượng.
Thuật toán ở đây là tập hợp các bước giải quyết vấn đề, được máy tính xử lý để tự động đưa lệnh vào thị trường theo thời gian. Hệ thống này kết hợp công thức phức tạp, mô hình toán học và sự giám sát của con người để quyết định mua hoặc bán.
Nhờ công nghệ giao dịch tần suất cao, một công ty có thể thực hiện tới hàng chục nghìn giao dịch mỗi giây. Giao dịch thuật toán thường được áp dụng để hỗ trợ khớp lệnh, khai thác chênh lệch giá hoặc triển khai các chiến lược theo xu hướng.
Nó thường được các nhà đầu tư tổ chức và công ty môi giới lớn sử dụng để cắt giảm chi phí giao dịch, đặc biệt hiệu quả với các lệnh khối lượng lớn, có thể chiếm tới 10% tổng giao dịch trên thị trường. Các nhà tạo lập thị trường cũng tận dụng công cụ này để tăng thanh khoản. Ngoài ra, phương pháp giao dịch này giúp quá trình thực hiện lệnh nhanh chóng, chính xác, tận dụng tốt các biến động giá nhỏ để tạo lợi nhuận. Chiến lược như scalping thường kết hợp thuật toán nhằm mua bán liên tục và thu về khoản chênh lệch nhỏ nhưng đều đặn.
Tốc độ thực hiện lệnh cao đôi khi trở thành rủi ro, nhất là khi hàng loạt lệnh được kích hoạt đồng thời mà không có sự can thiệp thủ công, dẫn đến những sự cố như “flash crash” năm 2010. Ngoài ra, lượng thanh khoản tạo ra từ các giao dịch nhanh có thể biến mất đột ngột, khiến nhà giao dịch mất cơ hội kiếm lời. Thực tế, đã có trường hợp như năm 2015 khi đồng franc Thụy Sĩ bỏ neo với đồng euro, giao dịch thuật toán bị cho là nguyên nhân chính khiến thị trường tiền tệ mất thanh khoản nghiêm trọng.
Kết luận:
Việc nắm rõ các phương thức giao dịch hàng hóa như hô giá công khai, giao dịch điện tử và giao dịch thuật toán sẽ giúp nhà đầu tư lựa chọn chiến lược phù hợp, tận dụng tối đa cơ hội và quản trị rủi ro hiệu quả.
Với nguồn thông tin từ SACT, nhà đầu tư có thể tiếp cận thông tin một cách hệ thống, khoa học và thực tiễn. Đây sẽ là nền tảng vững chắc để đưa ra quyết định đầu tư thông minh, nâng cao hiệu quả giao dịch và hướng tới mục tiêu lợi nhuận bền vững.