Đòn bẩy và ký quỹ là hai khái niệm then chốt, có ảnh hưởng sâu sắc đến sự thành công của hầu hết các nhà đầu tư trên thị trường hàng hoá phái sinh. Vậy cụ thể, đòn bẩy là gì? Chúng đóng vai trò như thế nào và mang ý nghĩa ra sao đối với các quyết định đầu tư của bạn? Hãy cùng SACT tìm hiểu chi tiết ngay qua bài chia sẻ dưới đây để trang bị kiến thức vững chắc, tự tin chinh phục thị trường đầy tiềm năng này!
Khái niệm cốt lõi: Đòn bẩy là gì?
Trong lĩnh vực tài chính, đặc biệt là giao dịch hàng hóa phái sinh, đòn bẩy là một công cụ cho phép nhà đầu tư thực hiện giao dịch với một giá trị hợp đồng lớn hơn đáng kể so với số vốn thực có trong tài khoản. Bản chất của việc sử dụng đòn bẩy chính là việc sử dụng một phần vốn vay từ nhà môi giới để gia tăng quy mô đầu tư, từ đó mở ra cơ hội khuếch đại lợi nhuận tiềm năng. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhận thức rõ là đòn bẩy mang tính hai mặt: nó có thể nhân lên lợi nhuận của bạn, nhưng đồng thời cũng làm gia tăng mức độ rủi ro nếu thị trường diễn biến không thuận lợi.
Đòn bẩy thường được biểu thị dưới dạng một tỷ lệ, ví dụ như 1:10, 1:20 (hoặc 10x, 20x), có nghĩa là với mỗi đồng vốn tự có, nhà đầu tư có thể kiểm soát một vị thế trị giá gấp 10 lần hoặc 20 lần. Nhà môi giới sẽ cho bạn “vay” phần chênh lệch này thông qua một cơ chế gọi là ký quỹ. Đòn bẩy có thể áp dụng cho cả vị thế mua (kỳ vọng giá lên) và vị thế bán (kỳ vọng giá xuống). Cần hết sức lưu ý rằng, bất kỳ khoản lỗ nào phát sinh cũng sẽ bị nhân lên tương ứng như cách lợi nhuận được khuếch đại.
Đối với thị trường hàng hóa phái sinh tại Việt Nam, các mức đòn bẩy cụ thể cho từng sản phẩm sẽ tuân theo quy định của Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) và có thể được điều chỉnh dựa trên biến động giá của sản phẩm đó.
Ký quỹ: Yếu tố then chốt khi sử dụng đòn bẩy
Khi tìm hiểu đòn bẩy là gì, không thể không nhắc đến ký quỹ (margin). Ký quỹ là số tiền thực tế mà nhà đầu tư cần có trong tài khoản để mở và duy trì một vị thế giao dịch sử dụng đòn bẩy. Đây được xem như một khoản đảm bảo cho nhà môi giới đối với phần vốn họ cho bạn vay để thực hiện giao dịch lớn hơn. Số tiền ký quỹ yêu cầu sẽ phụ thuộc vào tỷ lệ đòn bẩy bạn sử dụng, giá trị hợp đồng và quy định của Sở Giao dịch.
Ví dụ, nếu bạn muốn giao dịch một hợp đồng tương lai hàng hóa có giá trị 1 tỷ đồng với tỷ lệ đòn bẩy 1:10, bạn sẽ cần ký quỹ 10% giá trị hợp đồng, tức là 100 triệu đồng, thay vì phải bỏ ra toàn bộ 1 tỷ đồng. Số tiền ký quỹ này sẽ được giữ lại trong tài khoản của bạn trong suốt thời gian duy trì vị thế.
Đối với giao dịch hàng hóa, mức ký quỹ cho từng sản phẩm khác nhau sẽ được quy định bởi Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam và được cập nhật liên tục theo biến động giá của các sản phẩm đó. Công thức chung để xác định mức ký quỹ yêu cầu thường được quy định như sau:
- Mức ký quỹ yêu cầu đối với tài khoản doanh nghiệp: Bằng 100% tổng mức ký quỹ ban đầu.
- Mức ký quỹ yêu cầu đối với tài khoản cá nhân: Thường cao hơn, ví dụ bằng 120% tổng mức ký quỹ ban đầu, nhằm tăng cường quản trị rủi ro.
Ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng đòn bẩy trong giao dịch hàng hóa
Hiểu rõ đòn bẩy là gì cũng đồng nghĩa với việc nhận diện được những lợi ích và rủi ro tiềm ẩn mà công cụ này mang lại.
Ưu điểm của đòn bẩy
- Tối ưu hóa vốn đầu tư: Đòn bẩy cho phép nhà đầu tư tham gia vào các giao dịch có giá trị lớn chỉ với một phần vốn nhỏ, giúp tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực tài chính.
- Khả năng khuếch đại lợi nhuận: Đây là ưu điểm hấp dẫn nhất. Khi thị trường diễn biến đúng như dự đoán, lợi nhuận thu được sẽ được nhân lên nhiều lần so với việc chỉ sử dụng vốn tự có.
- Đa dạng hóa cơ hội: Với số vốn hạn chế, nhà đầu tư có thể tham gia vào nhiều thị trường hoặc nhiều sản phẩm hàng hóa khác nhau, từ đó đa dạng hóa danh mục đầu tư.
Nhược điểm và rủi ro của đòn bẩy
- Khả năng khuếch đại thua lỗ: Đây chính là mặt trái của đòn bẩy. Nếu thị trường đi ngược lại kỳ vọng, khoản lỗ cũng sẽ bị nhân lên tương ứng, có thể dẫn đến việc mất toàn bộ số tiền ký quỹ ban đầu một cách nhanh chóng. Đòn bẩy thực sự là một con dao hai lưỡi.
- Rủi ro cháy tài khoản (Margin Call): Khi thua lỗ vượt quá một mức nhất định, tài khoản của nhà đầu tư có thể bị Margin Call (lệnh gọi ký quỹ bổ sung) hoặc thậm chí bị đóng vị thế bắt buộc nếu không nạp thêm tiền.
- Tác động tâm lý đến nhà đầu tư: Việc chứng kiến tài sản biến động mạnh do đòn bẩy có thể gây ra áp lực tâm lý lớn, dẫn đến các quyết định giao dịch thiếu sáng suốt, bị cảm xúc chi phối.
Quản lý rủi ro và các quy định khi giao dịch có đòn bẩy tại Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam
Để tận dụng lợi thế của đòn bẩy một cách an toàn, nhà đầu tư cần hiểu rõ không chỉ đòn bẩy là gì mà còn các cơ chế quản lý rủi ro đi kèm. Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) đã thiết lập các giới hạn pháp lý và quy định rõ ràng về việc sử dụng ký quỹ để bảo vệ nhà đầu tư và đảm bảo tính ổn định của thị trường.
Một trong những biện pháp quan trọng là Margin Call (lệnh gọi ký quỹ). Đây là thông báo từ nhà môi giới yêu cầu bạn nạp thêm tiền vào tài khoản để duy trì vị thế khi tỷ lệ vốn chủ sở hữu giảm xuống dưới mức ký quỹ duy trì yêu cầu. Các mức ký quỹ quan trọng nhà đầu tư cần nắm vững:
- Mức ký quỹ duy trì: Thường được đặt ở một tỷ lệ phần trăm nhất định của tổng mức ký quỹ ban đầu (ví dụ: 80%). Nếu tài khoản vi phạm mức này, nhà đầu tư phải bổ sung ký quỹ về mức ban đầu. Nếu vi phạm kéo dài, Sở có thể tất toán một phần hoặc toàn bộ vị thế.
- Mức hủy các lệnh chờ khớp: Khi tài khoản vi phạm một ngưỡng thấp hơn nữa (ví dụ: 70% tổng mức ký quỹ ban đầu), các lệnh chờ khớp chưa thực hiện của tài khoản đó sẽ tự động bị hủy.
- Mức tất toán vị thế bắt buộc: Đây là ngưỡng rủi ro cao nhất (ví dụ: 40% tổng mức ký quỹ ban đầu). Nếu tài khoản chạm mức này, Sở sẽ tiến hành tất toán toàn bộ các vị thế đang mở của tài khoản để ngăn chặn thua lỗ thêm và đảm bảo an toàn ký quỹ.
Đơn vị giao dịch tiêu chuẩn của hợp đồng kỳ hạn hàng hóa niêm yết trên MXV là 01 hợp đồng (01 Lot). Các giao dịch được thực hiện theo phương thức khớp lệnh liên tục, đảm bảo tính minh bạch và thanh khoản.
Sử dụng đòn bẩy thông minh cùng SACT trên thị trường hàng hóa phái sinh
Tại Công ty CP Giao dịch Hàng hoá Đông Nam Á (SACT), chúng tôi không chỉ giúp bạn hiểu rõ đòn bẩy là gì mà còn đồng hành cùng bạn trong việc xây dựng chiến lược sử dụng đòn bẩy một cách hiệu quả và an toàn. Với nền tảng giao dịch SACT TradingPro hiện đại đã có mặt tại Android và IOS và đội ngũ chuyên viên tư vấn giàu kinh nghiệm, SACT cam kết:
- Cung cấp thông tin minh bạch về các tỷ lệ đòn bẩy và mức ký quỹ cho từng sản phẩm hàng hóa phái sinh.
- Hỗ trợ nhà đầu tư xây dựng kế hoạch quản trị rủi ro phù hợp với khẩu vị và mục tiêu đầu tư.
- Cập nhật liên tục các phân tích thị trường, bản tin giá cả và kiến thức đầu tư để nhà đầu tư đưa ra quyết định sáng suốt.
Chúng tôi tin rằng, việc nắm vững kiến thức về đòn bẩy và có một đối tác tin cậy như SACT sẽ giúp nhà đầu tư tự tin hơn khi tham gia vào thị trường hàng hóa phái sinh đầy tiềm năng.
Kết luận
Hy vọng những thông tin chi tiết mà Công ty CP Giao dịch Hàng hoá Đông Nam Á (SACT) chia sẻ trên đây đã giúp quý nhà đầu tư có cái nhìn toàn diện về đòn bẩy là gì, cũng như ý nghĩa và vai trò của đòn bẩy và ký quỹ trên thị trường hàng hoá. Việc hiểu và sử dụng đòn bẩy một cách khôn ngoan, kết hợp với chiến lược quản lý rủi ro chặt chẽ, chính là chìa khóa để tối ưu hóa lợi nhuận và đạt được thành công bền vững. Đừng ngần ngại liên hệ với SACT để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất trên hành trình đầu tư của bạn!