Khi bước chân vào thị trường đầu tư tài chính, đặc biệt là thị trường hàng hóa phái sinh sôi động, việc nắm vững các khái niệm cơ bản là vô cùng quan trọng. Một trong những thuật ngữ nền tảng mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng cần hiểu rõ chính là “Lot”. Vậy, cụ thể Lot là gì và tại sao nó lại có vai trò thiết yếu trong các quyết định giao dịch của bạn? Hãy cùng SACT khám phá chi tiết qua bài chia sẻ dưới đây.
Lot là gì?
“Lot” được hiểu là một đơn vị đo lường đã được tiêu chuẩn hóa cho khối lượng của một tài sản cơ sở cụ thể đang được giao dịch trên thị trường. Trong ngữ cảnh của thị trường hàng hóa phái sinh, 1 Lot đại diện cho một số lượng nhất định của một loại hàng hóa.
Ví dụ: Một số lượng tấn cà phê Robusta, một số lượng thùng dầu WTI, hay một số lượng troy ounce bạc. Việc hiểu rõ Lot là gì giúp nhà đầu tư xác định quy mô giao dịch, từ đó quản lý vốn và rủi ro hiệu quả.
Giá trị của mỗi Lot, hay còn gọi là kích thước Lot, được quy định bởi các Sở giao dịch hàng hóa hoặc cơ quan quản lý thị trường. Đây thường là số lượng đơn vị tối thiểu mà nhà đầu tư có thể giao dịch cho một công cụ tài chính cụ thể. Tại thị trường giao dịch hàng hóa Việt Nam, thông qua Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), đơn vị giao dịch tối thiểu và phổ biến nhất là 1 Lot tiêu chuẩn cho mỗi hợp đồng. Điều này đảm bảo tính tiêu chuẩn hóa và minh bạch cho mọi nhà đầu tư tham gia.
Mặc dù trên một số thị trường tài chính khác có thể tồn tại các khái niệm như Lot mini hay Lot micro để phục vụ nhà đầu tư với số vốn nhỏ hơn, thị trường hàng hóa Việt Nam hiện tại tập trung vào các Lot tiêu chuẩn.
Lưu ý: Một số mặt hàng có thể có hợp đồng “mini” với kích thước Lot nhỏ hơn hợp đồng tiêu chuẩn (ví dụ Lúa mì mini, Ngô mini), nhưng đơn vị giao dịch cơ bản vẫn là 1 Lot của hợp đồng đó. Khi nhà đầu tư tham gia với nhiều Lot, tổng giá trị vị thế và mức độ tiếp xúc với thị trường sẽ tăng lên, kéo theo cả tiềm năng lợi nhuận lẫn rủi ro. Phí giao dịch hàng hóa tại SACT cũng thường được tính dựa trên số lượng Lot mà nhà đầu tư thực hiện.
Tại sao không thể giao dịch 0.01 và 0.05 Lot ở Việt Nam?
Một thắc mắc phổ biến của các nhà đầu tư mới là tại sao không thể giao dịch các phần nhỏ của Lot (ví dụ 0.01 hay 0.05 Lot) như trên một số nền tảng giao dịch tài sản khác. Câu trả lời nằm ở bản chất và cấu trúc vận hành của thị trường hàng hóa phái sinh tại Việt Nam.
Toàn bộ các mặt hàng đang được giao dịch tại Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) đều được liên thông trực tiếp với các Sở giao dịch hàng hóa quốc tế uy tín và tập trung, như Sở Chicago Mercantile Exchange (CME Group), Sở TOCOM (Tokyo Commodity Exchange).
Các Sở giao dịch thế giới này là những thị trường tập trung, nơi lệnh giao dịch được khớp trực tiếp giữa người mua và người bán thực tế, chứ không phải qua các mô hình tạo lập thị trường hay chuyển lệnh trung gian có thể chia nhỏ hợp đồng.
Do đó, các sản phẩm hàng hóa giao dịch tại đây được niêm yết với quy định khối lượng giao dịch tối thiểu bằng đúng độ lớn của 1 hợp đồng tiêu chuẩn (1 Lot). Điều này đảm bảo tính minh bạch, không có việc “gom lệnh” hay “chia nhỏ” lệnh từ các nhà môi giới.
Mọi giao dịch của nhà đầu tư, dù lớn hay nhỏ (nhưng tối thiểu 1 Lot), đều được gửi trực tiếp lên Sở và có tác động thực sự đến cung cầu và giá cả thị trường. Đây là một đặc điểm quan trọng thể hiện tính tiêu chuẩn hóa và sự chuyên nghiệp của thị trường hàng hóa phái sinh Việt Nam.
Kích thước LOT tính như thế nào?
Mỗi loại hàng hóa sẽ có một kích thước Lot riêng, được quy định rõ ràng trong đặc tả hợp đồng. Việc nắm rõ số lượng và đơn vị đo lường cụ thể của 1 Lot cho từng sản phẩm là điều cần thiết để nhà đầu tư tính toán giá trị hợp đồng, mức ký quỹ yêu cầu và tiềm năng lợi nhuận/rủi ro. Dưới đây là ví dụ về kích thước Lot cho một số nhóm sản phẩm phổ biến được giao dịch qua nền tảng SACT TradingPro:
Sản phẩm nông sản
- 1 Lot Ngô (Corn – ZC) tương đương 5000 giạ (bushels)
- 1 Lot Ngô Mini (Mini-Sized Corn – XC) tương đương 1000 giạ (bushels)
- 1 Lot Lúa mì (Wheat – ZW) tương đương 5000 giạ (bushels)
- 1 Lot Lúa mì Mini (Mini-Sized Wheat – XW) tương đương 1000 giạ (bushels)
- 1 Lot Đậu tương (Soybeans – ZS) tương đương 5000 giạ (bushels)
- 1 Lot Đậu tương Mini (Mini-Sized Soybeans – XK) tương đương 1000 giạ (bushels)
- 1 Lot Dầu đậu tương (Soybean Oil – ZL) tương đương 60000 pounds
- 1 Lot Khô đậu tương (Soybean Meal – ZM) tương đương 100 tấn thiếu (short tons) (khoảng 90.72 tấn)
Nguyên liệu nông nghiệp
- 1 Lot Cao su TSR20 (SGX) tương đương 5 tấn
- 1 Lot Cao su RSS3 (TOCOM) tương đương 5 tấn
- 1 Lot Ca cao (ICE US) tương đương 10 tấn
- 1 Lot Bông sợi (Cotton No. 2 – ICE US) tương đương 50000 pounds
- 1 Lot Cà phê Robusta (ICE EU) tương đương 10 tấn
- 1 Lot Cà phê Arabica (ICE US) tương đương 37500 pounds
- 1 Lot Đường 11 (Sugar No. 11 – ICE US) tương đương 112000 pounds
Sản phẩm kim loại
- 1 Lot Bạch kim (Platinum – NYMEX) tương đương 50 troy ounces
- 1 Lot Bạc (Silver – COMEX) tương đương 5000 troy ounces
- 1 Lot Đồng (Copper – COMEX) tương đương 25000 pounds
- 1 Lot Quặng sắt (Iron Ore – SGX) tương đương 100 tấn
Sản phẩm năng lượng
- 1 Lot Dầu thô WTI (Crude Oil – NYMEX) tương đương 1000 thùng (barrels)
- 1 Lot Dầu thô WTI Mini (Mini Crude Oil – NYMEX) tương đương 500 thùng (barrels)
- 1 Lot Dầu Brent (ICE EU) tương đương 1000 thùng (barrels)
- 1 Lot Xăng pha chế RBOB (Gasoline RBOB – NYMEX) tương đương 42000 gallon
- 1 Lot Khí tự nhiên (Natural Gas – NYMEX) tương đương 10000 triệu đơn vị nhiệt Anh (mmBtu)
- 1 Lot Dầu ít lưu huỳnh (Gasoil – ICE EU) tương đương 100 tấn
Lưu ý: Kích thước Lot và đơn vị đo lường có thể thay đổi tùy theo quy định của từng Sở giao dịch và loại hợp đồng. Nhà đầu tư nên tham khảo thông tin chi tiết trên website của SACT hoặc MXV
Mối quan hệ giữa Lot và đòn bẩy (Margin)
Đòn bẩy, hay còn gọi là ký quỹ (Margin), là một công cụ tài chính cho phép nhà đầu tư kiểm soát một vị thế giao dịch có giá trị lớn hơn nhiều so với số vốn thực tế bỏ ra. Trong giao dịch hàng hóa phái sinh, Lot và đòn bẩy có mối quan hệ mật thiết. Tỷ lệ ký quỹ yêu cầu thường được tính dựa trên giá trị của 1 Lot hợp đồng.
Khi sử dụng đòn bẩy, nhà đầu tư có thể mua hoặc bán một hoặc nhiều Lot hàng hóa mà chỉ cần bỏ ra một phần nhỏ giá trị thực của hợp đồng đó (tiền ký quỹ ban đầu). Điều này có nghĩa là với cùng một số vốn, bạn có thể giao dịch với khối lượng lớn hơn, từ đó khuếch đại tiềm năng lợi nhuận.
Tuy nhiên, đòn bẩy cũng giống như con dao hai lưỡi. Nếu thị trường đi ngược lại dự đoán, mức thua lỗ cũng sẽ bị khuếch đại tương ứng, thậm chí có thể dẫn đến việc mất nhiều hơn số vốn ký quỹ ban đầu nếu không có biện pháp quản lý rủi ro phù hợp như cắt lỗ.
Nhà đầu tư có thể tùy chỉnh mức độ rủi ro của mình thông qua việc lựa chọn số lượng Lot giao dịch. Giao dịch với số Lot lớn hơn đồng nghĩa với rủi ro và lợi nhuận tiềm năng cao hơn, và ngược lại.
Việc hiểu rõ cơ chế hoạt động của đòn bẩy và cách nó tương tác với kích thước Lot là cực kỳ quan trọng để đưa ra các quyết định giao dịch sáng suốt và bảo vệ tài khoản của mình. SACT luôn khuyến nghị nhà đầu tư không nên lạm dụng đòn bẩy và cần có chiến lược quản trị rủi ro chặt chẽ.
Một yếu tố khác cần xem xét là giá trị tick, tức là sự thay đổi giá trị của một Lot khi giá của hàng hóa cơ sở di chuyển một bước giá tối thiểu (tick). Hiểu được giá trị tick giúp nhà đầu tư tính toán chính xác hơn tiềm năng lãi/lỗ cho mỗi giao dịch dựa trên số Lot đã chọn.
Kết luận
Tóm lại, Lot là gì không chỉ là một định nghĩa đơn thuần mà còn là một khái niệm then chốt, một mã nhận dạng cho khối lượng và quy mô giao dịch trong thị trường hàng hóa phái sinh. Việc hiểu rõ về kích thước Lot, đơn vị đo lường, cách Lot tương tác với đòn bẩy và tỷ lệ ký quỹ, cũng như ý nghĩa của tính tiêu chuẩn hóa trong giao dịch, sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định giao dịch thông minh hơn, quản lý rủi ro hiệu quả và tối ưu hóa lợi nhuận.
Tại SACT, chúng tôi cam kết cung cấp những kiến thức đầu tư cơ bản và chuyên sâu, cùng các công cụ phân tích thị trường và bản tin giá cả hàng ngày để hỗ trợ nhà đầu tư cá nhân và doanh nghiệp. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hơn về chiến lược giao dịch, cách lựa chọn kích thước Lot phù hợp với khẩu vị rủi ro và mục tiêu đầu tư của mình, hoặc muốn mở tài khoản giao dịch hàng hóa phái sinh qua nền tảng SACT TradingPro đã có mặt tại Android và IOS, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ chuyên gia của chúng tôi. Chúc các nhà đầu tư giao dịch hiệu quả và thành công!