Bạn đang loay hoay về cách mong đợi xu hướng thị trường? Làm thế nào để biết giá sẽ tăng, giảm hay đi ngang? Mô hình giá chính là chìa khóa vàng trong phân tích kỹ thuật mà bạn cần. Hãy cùng SACT khám phá sức mạnh của công cụ này qua bài viết dưới đây để đưa ra quyết định chính xác đầu tiên!
Mô hình giá là gì?
Mô hình giá (Mẫu giá) là những dạng đặc biệt được tạo ra bởi sự biến động của giá trên biểu đồ. Những hình thức này có thể thực hiện tâm lý và hành động của số đông người tham gia thị trường, là sự khó chịu không ngừng giữa bên mua (Bull) và bên bán (Bear) .
Bằng cách nhận diện các mô hình giá, nhà đầu tư có thể nắm bắt những tín hiệu quan trọng, từ đó đưa ra quyết định giao dịch một cách chính xác hơn. Đây là công cụ hữu ích và được sử dụng phổ biến trong nhiều thị trường, bao gồm chứng khoán, tiền điện tử, và thị trường hàng hóa phái sinh với các sản phẩm như cà phê, dầu thô, hay cao su.
Mô hình giá thường được chia làm hai nhóm chính:
- Mô hình đảo chiều (Reversal Patterns): Báo hiệu rằng một xu hướng hiện tại có thể sắp kết thúc và một xu hướng mới sắp bắt đầu.
- Mô hình tiếp diễn (Continuation Patterns): Cho thấy thị trường đang tạm nghỉ ngơi (tích lũy) trước khi tiếp tục đi theo xu hướng ban đầu.
3 mô hình giá đảo chiều phổ biến nhất
Các mô hình giá đảo chiều là một công cụ mạnh mẽ giúp các nhà giao dịch nhận biết sự thay đổi trong xu hướng của thị trường. Dưới đây là 3 mô hình đảo chiều phổ biến và đáng tin cậy nhất mà bạn nên biết để nâng cao hiệu quả giao dịch.
Mô hình Vai – Đầu – Vai (Head and Shoulders)
Mô hình Vai – Đầu – Vai báo hiệu khả năng kết thúc một xu hướng tăng. Cấu trúc giá này bao gồm ba đỉnh được hình thành ở đỉnh của một xu hướng tăng, báo hiệu khả năng đảo chiều thành xu hướng giảm.
- Đặc trưng của mô hình Vai – Đầu – Vai là sự xuất hiện của ba đỉnh giá, với đỉnh trung tâm (Đầu) đạt mức cao hơn so với hai đỉnh ở hai bên (Vai).
- Cách giao dịch: Đợi giá phá vỡ đường viền cổ (neckline) với khối lượng lớn.
Ví dụ, trong giao dịch hàng hóa phái sinh, nếu bạn nhận thấy giá cà phê trên sàn London hình thành mô hình này, đây là tín hiệu cho thấy đà tăng đang suy yếu và có thể chuẩn bị mở một vị thế bán (short).
Mô hình Hai Đỉnh & Hai Đáy (Double Top & Double Bottom)
Mô hình Hải Đỉnh và Hải Đáy là hai mô hình lan tỏa giá mạnh. Chúng tôi báo hiệu sự kết thúc của một xu hướng và mở ra cơ sở giao dịch mới khi đảo chiều hướng.
Mô hình hai đỉnh (Double Top)
Mô hình Hai Đỉnh là một dạng mô hình đảo chiều giảm giá thường gặp, xuất hiện chủ yếu sau giai đoạn tăng giá kéo dài. Mô hình này có hình dạng tương tự chữ “M”, với hai đỉnh ở mức giá gần ngang nhau và một nhịp điều chỉnh giảm nhẹ nằm giữa. Đây là tín hiệu cảnh báo rằng xu hướng tăng hiện tại có thể đã suy yếu và khả năng cao thị trường sẽ chuyển sang giảm.
Quá trình hình thành mô hình Hai Đỉnh:
- Đỉnh thứ nhất: Hình thành sau một đợt tăng mạnh. Sau đó, giá lùi về vùng hỗ trợ tạo nên đường viền cổ (neckline).
- Đỉnh thứ hai: Giá tăng lại nhưng không thể vượt qua mức đỉnh trước và tiếp tục giảm. Thông thường, khối lượng giao dịch ở đỉnh này thấp hơn đỉnh đầu tiên, cho thấy lực mua đã suy yếu.
- Đường viền cổ: Là đường hỗ trợ được kẻ qua đáy nằm giữa hai đỉnh, đóng vai trò mốc quan trọng cần bị phá vỡ để xác nhận xu hướng đảo chiều.
Chiến lược giao dịch với mô hình Hai Đỉnh:
- Điểm vào lệnh: Thực hiện lệnh bán (short) khi giá phá thủng và đóng nến dưới đường viền cổ.
- Cắt lỗ: Đặt stop-loss phía trên đỉnh thứ hai để giảm thiểu rủi ro nếu giá tăng ngược kỳ vọng.
- Xác nhận tín hiệu: Nên kết hợp thêm các chỉ báo kỹ thuật hoặc mô hình phân tích khác để gia tăng độ chắc chắn trước khi thực hiện giao dịch.
Mô hình 2 đỉnh
Mô hình 2 đáy (Đáy đôi)
Mô hình Hai Đáy là một trong những mô hình phổ biến tăng chiều rộng mô hình, thường xuất hiện ở giai đoạn cuối của xu hướng giảm. Hình dạng của mô hình này tương tự chữ “W”, với hai đáy có chiều ngang gần nhau và nhịp hồi phục ở giữa. Đây là tín hiệu cảnh báo rằng xu hướng giảm suy yếu và khả năng tăng tốc giá mới sẽ được hình thành.
Quá trình hình thành mô hình Hai Đáy:
- Đáy đầu tiên: Hình thành sau một nhịp giảm giá mạnh, sau đó giá hồi phục nhẹ và gặp vùng kháng cự, tạo nên đường viền cổ (neckline).
- Đáy thứ hai: Giá giảm lần nữa nhưng không vượt xuống dưới mức đáy đầu tiên, sau đó bật tăng trở lại, cho thấy lực bán đã suy yếu đáng kể. Thông thường, khối lượng giao dịch tại giai đoạn này tăng mạnh hơn so với lần chạm đáy trước, cho thấy bên mua đang chiếm ưu thế trở lại.
- Đường viền cổ: Đây là vùng kháng cự được tạo bởi đỉnh hồi nằm giữa hai đáy; khi giá vượt qua khu vực này, mô hình được coi là hoàn tất và tín hiệu đảo chiều được củng cố.
Chiến lược giao dịch với mô hình Hai Đáy:
- Điểm vào lệnh: Mở vị thế mua (long) khi giá bứt phá và đóng nến phía trên đường viền cổ.
- Cắt lỗ: Nên đặt lệnh dừng lỗ ngay dưới đáy thứ hai để giảm thiểu rủi ro nếu thị trường quay đầu đi ngược với kỳ vọng ban đầu.
- Xác nhận tín hiệu: Nên kết hợp cùng các chỉ báo kỹ thuật khác hoặc mô hình bổ trợ để nâng cao độ tin cậy trước khi quyết định vào lệnh mua.
Mô hình 2 đáy giống chữ W, với hai đáy tương đối bằng nhau và một đỉnh trung tâm.
Mô Hình Ba Đỉnh & Ba Đáy (Triple Top & Triple Bottom)
Mô hình Ba Đỉnh và Ba Đáy là phiên bản nâng cấp của mô hình hai đỉnh và hải đáy, cung cấp tín hiệu đảo chiều mạnh mẽ và đáng tin cậy hơn.
Mô hình 3 đỉnh (Triple Top)
Mô hình Ba Đỉnh được hình thành bởi ba đỉnh và hai đáy sau một giai đoạn giá tăng trước đó, thường xuất hiện ở cuối chu kỳ tăng và cho tín hiệu khả năng đảo chiều giảm giá.
Mô hình Ba Đỉnh được xem như một dạng nâng cấp của mô hình Hai Đỉnh, nhưng với tín hiệu đảo chiều rõ ràng hơn. Trước khi hình thành đỉnh thứ ba, mô hình này có diễn biến giá khá tương đồng với mô hình Hai Đỉnh, song sự xuất hiện của đỉnh thứ ba thường làm tăng độ chắc chắn cho dự báo đảo chiều giảm giá.
Mô hình 3 đáy (Triple Bottom)
Mô hình Ba Đáy là một dạng mô hình phân tích kỹ thuật, cho tín hiệu chấm dứt xu hướng giảm và mở ra cơ hội hình thành một nhịp độ mới. Mô hình này thường xuất hiện sau giai đoạn thị trường kéo dài độ sâu. Đặc quyền đáng chú ý là đáy có mức giá thăng tiến ngang nhau, được chia sẻ bởi hai đỉnh cao xuất hiện xen kẽ.
3 mô hình giá tiếp diễn phổ biến nhất
Không có chỉ các mô hình đảo chiều, nhà tư vấn cần nắm chắc các mô hình giá tiếp theo để nhận biết thời điểm thị trường tạm nghỉ trước khi tiếp tục xu hướng chính. Dưới đây là 3 mô hình giá phổ biến và hiệu quả tiếp theo.
Mô hình Cờ Đuôi Nheo (Pennant)
Mô hình Cờ Đuôi Nheo là dạng mô hình tiếp diễn, thể hiện rằng thị trường đang tạm dừng trước khi tiếp tục xu hướng chính. Mô hình này được hình thành bởi hai đường xu hướng hội tụ, tạo nên hình dạng giống một lá cờ nhỏ hoặc một tam giác cân thu hẹp dần.
Các thành phần chính của mô hình:
- Cột cờ (Flagpole): Phần mở đầu của mô hình, được hình thành từ một đợt tăng hoặc giảm giá mạnh và nhanh chóng.
- Lá cờ (Pennant): Sau cú biến động lớn, giá tạm thời đi ngang trong phạm vi hẹp, thu hẹp dần và tạo hình tam giác nhỏ.
Chiến lược giao dịch: Sau khi lá cờ hoàn thiện, giá thường phá vỡ một trong hai cạnh của tam giác và tiếp tục di chuyển theo hướng của cột cờ trước đó.
- Với cờ tăng, giá bứt phá qua cạnh trên và tiếp tục xu hướng tăng.
- Với cờ giảm, giá phá vỡ cạnh dưới và nối dài xu hướng giảm.
Mô hình này thể hiện sự giằng co giữa phe mua và phe bán, với biên độ dao động thu hẹp dần trước khi bên chiếm ưu thế tạo ra một đợt bứt phá mới.
Mô hình Tam giác (Triangle)
Mô hình tam giác có ba loại tam giác tiếp diễn, mỗi loại mang một ý nghĩa riêng:
- Tam giác đối xứng: Giá biến động thu hẹp dần trong khuôn mẫu giống tam giác cân.
- Tam giác tăng dần: Đường kháng cự nằm ngang, cho thấy lực mua đang dần chiếm ưu thế.
- Tam giác giảm dần: Đường hỗ trợ nằm ngang, phản ánh áp lực bán ngày càng mạnh hơn.
Mô hình Cốc Tay Cầm (Cup and Handle)
Mô hình Cốc Tay Cầm là một mô hình tiếp diễn xu hướng tăng đáng tin cậy, được giới thiệu bởi William J. O’Neil. Mô hình này có hình dạng tương tự một chiếc cốc, với phần đáy cong hình chữ U và một tay cầm nhỏ hơi nghiêng.
Mô hình này thường hình thành trong xu hướng tăng và cho thấy thị trường đang bước vào giai đoạn tích lũy, điều chỉnh trước khi nối tiếp đà tăng trước đó.
- Phần Cốc (Cup): Hình thành bởi sự giảm giá và sau đó phục hồi trở lại mức giá ban đầu, tạo nên hình chữ U.
- Phần Tay Cầm (Handle): Sau khi hoàn thiện phần đáy hình cốc, giá thường bước vào một nhịp điều chỉnh ngắn trong biên độ hẹp, tạo nên phần tay cầm của mô hình.
Chiến lược giao dịch: Nhiều nhà đầu tư sẽ kiên nhẫn chờ giá phá vỡ vùng tay cầm để xác nhận thời điểm thích hợp mở lệnh mua.
Ví dụ: Trên thị trường hàng hóa phái sinh, nếu giá cao su xuất hiện mô hình này, điều đó hàm ý rằng giá đang tạm thời tích lũy trước khi tiếp tục xu hướng tăng. Khi giá vượt lên khỏi khu vực tay cầm, đây có thể là cơ hội để mở vị thế mua (long) với kỳ vọng giá tiếp tục bứt phá mạnh.
Những lưu ý quan trọng khi giao dịch mô hình giá
Để giao dịch hiệu quả và an toàn, bạn không nên chỉ dựa vào một mô hình giá duy nhất. Hãy kết hợp với các yếu tố dưới đây nhằm nâng cao độ chính xác và tối đa hóa lợi nhuận:
- Khối lượng giao dịch (Volume): Một tín hiệu phá vỡ mô hình chỉ thực sự đáng tin cậy khi đi kèm với khối lượng giao dịch đột biến. Điều này cho thấy thị trường đang chịu tác động mạnh từ lực mua hoặc bán, thúc đẩy giá dịch chuyển sang một xu hướng khác.
- Các chỉ báo kỹ thuật khác: Hãy kết hợp các mô hình giá với những chỉ báo kỹ thuật như RSI, MACD, hay Stochastic để xác nhận tín hiệu. Sự đồng thuận từ nhiều công cụ phân tích sẽ giúp bạn có quyết định chắc chắn hơn.
- Quản lý rủi ro: Không có mô hình nào chính xác 100%. Bạn cần có một kế hoạch quản lý rủi ro được xác định rõ ràng và đừng quên đặt lệnh cắt lỗ (Stop Loss) để hạn chế thiệt hại khi thị trường biến động bất ngờ.
- Tham khảo ý kiến chuyên gia: Trong các thị trường phức tạp như hàng hóa phái sinh, việc kết hợp phân tích kỹ thuật với sự tham khảo ý kiến từ các chuyên gia hay tổ chức uy tín sẽ giúp bạn mở rộng góc nhìn và đưa ra lựa chọn đầu tư chính xác hơn.
Kết luận
Mô hình giá là một phần không thể thiếu của bất kỳ nhà giao dịch nào. Việc nắm vững các mẫu hình này giúp bạn không chỉ đọc được biểu đồ mà còn hiểu được tâm lý thị trường đằng sau đó.
Hãy theo dõi và liên hệ với Công ty Cổ phần Giao dịch hàng hóa Đông Nam Á để có thể cập nhật thêm kiến thức về đầu tư hàng hóa nhanh nhất.