Bạn đang tìm kiếm một công cụ đầu tư linh hoạt trên thị trường hàng hóa, vừa có tiềm năng lợi nhuận cao, vừa giúp quản lý rủi ro hiệu quả? Hãy cùng các chuyên gia tại hanghoaphaisinh.com tìm hiểu sâu về hợp đồng quyền chọn sở giao dịch hàng hóa (Commodity Options Contract) – một công cụ tài chính phái sinh ưu việt đã được triển khai chính thức tại Việt Nam. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện, từ khái niệm cơ bản đến các chiến lược ứng dụng thực tế, giúp nhà đầu tư tự tin đưa ra quyết định.
Hợp đồng quyền chọn sở giao dịch hàng hóa là gì?
Hợp đồng quyền chọn sở giao dịch hàng hóa là một thỏa thuận pháp lý được chuẩn hóa, cho phép người mua (holder) có quyền, nhưng không có nghĩa vụ, để mua hoặc bán một lượng hàng hóa nhất định tại một mức giá xác định trước, trong một khoảng thời gian cụ thể trong tương lai. Để có được quyền này, người mua phải trả một khoản phí cho người bán (writer), gọi là phí quyền chọn.
Về bản chất, đây là một công cụ tài chính phái sinh có giá trị bắt nguồn từ một tài sản cơ sở khác là hợp đồng tương lai hàng hóa. Điểm khác biệt cốt lõi so với hợp đồng tương lai chính là ở “quyền lựa chọn”. Với hợp đồng tương lai, cả hai bên đều bắt buộc phải thực hiện nghĩa vụ khi đáo hạn, trong khi với hợp đồng quyền chọn, người mua có toàn quyền quyết định thực hiện hay không.
Tại Việt Nam, Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) đã chính thức cho phép giao dịch sản phẩm này từ ngày 26/06/2023, liên thông trực tiếp với các sàn giao dịch hàng hóa quốc tế lớn như CBOT, NYMEX, ICE. Điều này mở ra một kênh đầu tư và phòng vệ giá chuyên nghiệp, minh bạch cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp trong nước với các sản phẩm đa dạng từ nông sản, năng lượng đến nguyên liệu công nghiệp.
Các thành phần cốt lõi của một hợp đồng quyền chọn
Để giao dịch hiệu quả, nhà đầu tư cần nắm vững các thuộc tính gốc cấu thành nên một hợp đồng quyền chọn. Đây là những yếu tố quyết định đến giá trị và cách thức hoạt động của hợp đồng.
1. Tài sản cơ sở (Underlying Asset)
Là loại hàng hóa mà hợp đồng quyền chọn dựa trên để xác định giá trị. Tại MXV, tài sản cơ sở của hợp đồng quyền chọn chính là một hợp đồng tương lai tiêu chuẩn tương ứng. Ví dụ: tài sản cơ sở của quyền chọn Ngô CBOT là hợp đồng tương lai Ngô CBOT.
2. Loại quyền chọn: Quyền chọn mua (Call) và Quyền chọn bán (Put)
- Quyền chọn mua (Call Option): Cung cấp cho người mua quyền được mua tài sản cơ sở ở mức giá thực hiện. Nhà đầu tư thường mua Call Option khi kỳ vọng giá hàng hóa sẽ tăng trong tương lai.
- Quyền chọn bán (Put Option): Cung cấp cho người mua quyền được bán tài sản cơ sở ở mức giá thực hiện. Nhà đầu tư mua Put Option khi kỳ vọng giá hàng hóa sẽ giảm, hoặc các doanh nghiệp dùng để phòng vệ rủi ro giảm giá (bảo hiểm giá bán).
3. Giá thực hiện (Strike Price)
Là mức giá đã được ấn định trước trong hợp đồng mà tại đó người nắm giữ quyền chọn có thể thực hiện quyền mua hoặc bán tài sản cơ sở của mình. Đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến lợi nhuận tiềm năng.
4. Ngày đáo hạn (Expiration Date)
Là thời điểm cuối cùng mà người mua có thể thực hiện quyền của mình. Sau ngày đáo hạn, hợp đồng sẽ hết hiệu lực và không còn giá trị.
5. Phí quyền chọn (Premium)
Là khoản chi phí mà người mua quyền chọn phải trả cho người bán quyền chọn ngay tại thời điểm ký kết hợp đồng. Phí quyền chọn cũng chính là khoản lỗ tối đa của người mua và là khoản lợi nhuận tối đa của người bán.
6. Quy mô hợp đồng (Contract Size)
Mỗi hợp đồng quyền chọn đều có một quy mô hợp đồng được chuẩn hóa bởi Sở Giao dịch. Ví dụ, một hợp đồng quyền chọn Ngô CBOT sẽ tương ứng với quyền trên một hợp đồng tương lai Ngô CBOT (quy mô 5.000 giạ).
Ưu và nhược điểm khi giao dịch hợp đồng quyền chọn
Giống như bất kỳ công cụ đầu tư nào, hợp đồng quyền chọn cũng có những ưu thế và hạn chế riêng mà nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ.
Ưu điểm
- Rủi ro giới hạn cho người mua: Khoản lỗ tối đa mà người mua quyền chọn phải chịu chỉ bằng đúng khoản phí quyền chọn đã trả ban đầu.
- Lợi nhuận không giới hạn cho người mua: Về mặt lý thuyết, lợi nhuận của người mua quyền chọn mua là không giới hạn khi giá tăng và người mua quyền chọn bán cũng có thể kiếm lợi nhuận lớn khi giá giảm sâu.
- Đòn bẩy tài chính cao: Cho phép nhà đầu tư kiểm soát một khối lượng tài sản lớn với số vốn nhỏ (chỉ bằng phí quyền chọn), giúp tối ưu hóa vốn.
- Tính linh hoạt và chiến lược đa dạng: Cung cấp nhiều chiến lược giao dịch phức tạp (straddle, strangle, spread…) để kiếm lợi nhuận trong mọi điều kiện thị trường (tăng, giảm, đi ngang) và là công cụ phòng vệ giá (hedging) cực kỳ hiệu quả.
- Tính thanh khoản cao: Được niêm yết và giao dịch trên các sở giao dịch lớn, đảm bảo khả năng mua bán dễ dàng.
Nhược điểm
- Rủi ro không giới hạn cho người bán: Ngược lại với người mua, người bán quyền chọn (writer) đối mặt với rủi ro thua lỗ không giới hạn trong khi lợi nhuận chỉ giới hạn ở mức phí nhận được.
- Phức tạp cho người mới: Việc định giá và xây dựng chiến lược với quyền chọn phức tạp hơn nhiều so với giao dịch giao ngay hay hợp đồng tương lai.
- Sự hao mòn về thời gian (Time Decay): Giá trị của quyền chọn sẽ giảm dần theo thời gian khi tiến gần đến ngày đáo hạn, ngay cả khi giá tài sản cơ sở không đổi.
- Chi phí giao dịch: Bao gồm phí quyền chọn và phí môi giới cho mỗi giao dịch.
Hướng dẫn giao dịch hợp đồng quyền chọn tại Việt Nam
Để bắt đầu giao dịch hợp đồng quyền chọn tại Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam, nhà đầu tư cần thực hiện các bước sau:
- Mở tài khoản giao dịch: Lựa chọn và mở tài khoản tại một Thành viên kinh doanh chính thức của MXV như hanghoaphaisinh.com để được tư vấn và hỗ trợ chuyên nghiệp.
- Ký quỹ giao dịch: Nộp một khoản tiền ký quỹ ban đầu vào tài khoản theo quy định của MXV. Mức ký quỹ này đóng vai trò đảm bảo cho các nghĩa vụ của người bán quyền chọn.
- Đặt lệnh qua phần mềm giao dịch: Sử dụng các nền tảng giao dịch chuyên dụng như SACT TradingPro hoặc CQG để phân tích biểu đồ, đặt lệnh mua/bán và quản lý vị thế của mình.
Dưới đây là bảng mức ký quỹ ban đầu tham khảo cho các hợp đồng quyền chọn được giao dịch tại MXV (lưu ý mức ký quỹ có thể thay đổi theo thông báo từ MXV):
| STT | Tên hàng hóa | Mã hàng hóa | Nhóm hàng hóa | Sở Giao Dịch hàng hóa nước ngoài liên thông | Mức ký quỹ ban đầu (USD) |
| 1 | Quyền chọn mua đậu tương | C.ZSE | Nông sản | CBOT | 3,135 |
| 2 | Quyền chọn bán đậu tương | P.ZSE | Nông sản | CBOT | 3,135 |
| 3 | Quyền chọn mua Lúa mỳ | G.ZWA | Nông sản | CBOT | 2,530 |
| 4 | Quyền chọn bán Lúa mỳ | P.ZWA | Nông sản | CBOT | 2,530 |
| 5 | Quyền chọn mua Ngô | C.ZCE | Nông sản | CBOT | 1,870 |
| 6 | Quyền chọn bán Ngô | P.ZCE | Nông sản | CBOT | 1,870 |
| 7 | Quyền chọn mua Cà phê Arabica | C.KCE | Nguyên liệu công nghiệp | ICE US | 7,425 |
| 8 | Quyền chọn bán Cà phê Arabica | P.KCE | Nguyên liệu công nghiệp | ICE US | 7,425 |
| 9 | Quyền chọn mua dầu thô WTI | C.CLE | Năng lượng | NYMEX | 6,380 |
| 10 | Quyền chọn bán dầu thô WTI | P.CLE | Năng lượng | NYMEX | 6,380 |
Khám phá các thuộc tính nâng cao của hợp đồng quyền chọn
Ngoài các thành phần cơ bản, thị trường còn tồn tại những thuộc tính hiếm và phức tạp hơn, giúp nhà đầu tư chuyên nghiệp có thêm công cụ để tinh chỉnh chiến lược.
Kiểu quyền chọn: Kiểu Mỹ và Kiểu Châu Âu
- Quyền chọn kiểu Mỹ (American-style): Đây là kiểu quyền chọn đang được áp dụng tại MXV. Nó cho phép người mua có thể thực hiện quyền của mình vào bất kỳ lúc nào trước hoặc tại ngày đáo hạn. Điều này mang lại sự linh hoạt tối đa cho nhà đầu tư.
- Quyền chọn kiểu Châu Âu (European-style): Với kiểu này, người mua chỉ có thể thực hiện quyền duy nhất vào ngày đáo hạn. Kiểu này ít linh hoạt hơn nhưng thường có phí quyền chọn thấp hơn một chút.
Các loại quyền chọn ngoại lai (Exotic Options)
Bên cạnh các quyền chọn tiêu chuẩn, thị trường OTC (thị trường phi tập trung) còn có các loại quyền chọn ngoại lai với các điều khoản phức tạp hơn, được thiết kế riêng cho các nhu cầu đặc biệt, ví dụ như quyền chọn có rào cản (Barrier Options) – chỉ được kích hoạt hoặc bị vô hiệu hóa khi giá tài sản cơ sở chạm một mức nhất định.
Đặc tả chi tiết các hợp đồng quyền chọn phổ biến tại MXV
Dưới đây là bảng đặc tả chi tiết một số sản phẩm quyền chọn tiêu biểu đang được giao dịch tại MXV, giúp nhà đầu tư tham khảo các thông số kỹ thuật quan trọng.
Dầu thô WTI NYMEX
| Thông tin | Chi tiết |
|---|---|
| Hàng hoá giao dịch | Quyền chọn Dầu thô WTI NYMEX |
| Mã hàng hoá | C.CLE / P.CLE |
| Tài sản cơ sở | Hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn Dầu thô WTI NYMEX |
| Độ lớn hợp đồng | 01 Hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn Dầu thô WTI NYMEX (1.000 thùng) |
| Đơn vị yết giá | USD/thùng |
| Thời gian giao dịch | Thứ 2 — Thứ 6: 5:00 – 4:00 (ngày hôm sau) |
| Bước giá | 0.01 USD / thùng |
| Tháng đáo hạn | Các tháng liên tiếp của năm hiện tại, 10 năm tiếp theo và thêm 2 tháng kỳ hạn của năm thứ 11. |
| Ngày giao dịch cuối cùng | Trước ngày thứ 25 của tháng trước tháng đáo hạn 6 ngày làm việc. |
| Kiểu quyền chọn | Quyền chọn kiểu Mỹ |
Ngô CBOT
| Thông tin | Chi tiết |
|---|---|
| Hàng hoá giao dịch | Quyền chọn Ngô CBOT |
| Mã hàng hoá | C.ZCE / P.ZCE |
| Tài sản cơ sở | Hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn Ngô CBOT |
| Độ lớn hợp đồng | 01 Hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn Ngô CBOT (5.000 giạ) |
| Đơn vị yết giá | Cent/giạ |
| Thời gian giao dịch | Thứ 2 – Thứ 6 – Phiên 1: 07:00 – 19:45 – Phiên 2: 20:30 – 01:20 (ngày hôm sau) |
| Bước giá | 0.125 cent/giạ |
| Tháng đáo hạn | Các tháng 3, 5, 7, 9, 12 và các tháng nối tiếp |
| Ngày giao dịch cuối cùng | Thứ Sáu gần nhất và trước ngày làm việc cuối cùng của tháng liền trước tháng đáo hạn ít nhất 2 ngày làm việc |
| Kiểu quyền chọn | Quyền chọn kiểu Mỹ |
Bắt đầu hành trình đầu tư của bạn với Hàng Hóa Phái Sinh
Hợp đồng quyền chọn sở giao dịch hàng hóa là một công cụ mạnh mẽ, mở ra vô vàn cơ hội cho cả nhà đầu tư cá nhân tìm kiếm lợi nhuận và doanh nghiệp muốn bảo hiểm rủi ro giá cả. Sự linh hoạt trong chiến lược, kết hợp với khả năng giới hạn rủi ro, khiến nó trở thành một phần không thể thiếu trong danh mục của các nhà giao dịch chuyên nghiệp.
Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của sản phẩm này, việc trang bị kiến thức vững chắc và có một người đồng hành tin cậy là vô cùng quan trọng. Tại hanghoaphaisinh.com, chúng tôi không chỉ cung cấp dịch vụ mở tài khoản và nền tảng giao dịch SACT TradingPro hiện đại mà còn mang đến các chương trình tư vấn chiến lược 1-1, các báo cáo phân tích thị trường chuyên sâu và các buổi hội thảo cập nhật kiến thức liên tục.
Đừng để sự phức tạp ban đầu cản trở bạn tiếp cận một công cụ đầu tư ưu việt. Hãy liên hệ ngay với đội ngũ chuyên gia của chúng tôi để được tư vấn lộ trình đầu tư phù hợp và bắt đầu hành trình chinh phục thị trường hàng hóa phái sinh một cách bài bản và hiệu quả.
Kết luận
Hợp đồng quyền chọn sở giao dịch hàng hóa không chỉ là một sản phẩm đầu tư, mà là một công cụ tài chính mạnh mẽ và linh hoạt, mang lại cơ hội vượt trội cho cả nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận từ biến động giá và các doanh nghiệp muốn phòng vệ rủi ro một cách hiệu quả. Với đặc tính độc nhất là quyền nhưng không phải nghĩa vụ, nó cho phép người mua giới hạn rủi ro ở mức phí bỏ ra ban đầu trong khi tiềm năng lợi nhuận là không giới hạn – một ưu thế mà ít công cụ nào có được.
Tuy nhiên, để khai thác tối đa sức mạnh của hợp đồng quyền chọn, việc trang bị kiến thức vững chắc và hiểu rõ các chiến lược giao dịch phức tạp là điều kiện tiên quyết. Đây chính là lúc vai trò của một nhà tư vấn chuyên nghiệp như SACT phát huy tác dụng. Chúng tôi không chỉ cung cấp nền tảng giao dịch SACT TradingPro tiên tiến đã có mặt tại Android và IOS mà còn đồng hành cùng Quý nhà đầu tư qua các báo cáo phân tích thị trường hàng ngày, tư vấn chiến lược 1-1 và các khóa đào tạo chuyên sâu.